E-Księgarnia-
Plakat -
-
Jedenasta edycja cyklu wykładów „Z kamerą po PRL-u”, w której spróbujemy przedstawić rzeczywistość peerelowską widzianą przez pryzmat filmów fabularnych i dokumentalnych, jak również kronik filmowych, powstałych w latach 1944–1989. Filmy zrealizowane w PRL stanowią specyficzne świadectwo kultury tamtych lat. Z jednej strony są, mimo wszystko, przynajmniej w jakiejś mierze odzwierciedleniem autentycznego życia, przetworzonym przez ideologiczne, a w jeszcze większym stopniu polityczne widzenie świata. Z drugiej pokazują, w jaki sposób konstruowany był tekst filmowy, jak przedstawiano pewną formę świata wyobrażonego, jak również wskazują na cechy charakterystyczne dla estetyki filmu fabularnego i dokumentalnego. Opowiemy o bardzo różnych zjawiskach charakterystycznych dla powojennego kina polskiego; zarówno tych, które wprost wynikały z polityki kulturalnej tamtego okresu, jak i tych niezależnych artystycznie. Oprócz arcydzieł polskiego kina, pokazane zostaną także fragmenty filmów o jednoznacznie propagandowym zabarwieniu. Na początku opowiemy, w jaki sposób można odczytywać tekst filmowy jako źródło wiedzy o Polsce Ludowej, a w kolejnych spotkaniach zaprezentujemy filmowe wizerunki, do których kino PRL-u odwoływało się często i chętnie, ale które wbrew pozorom, nie zawsze były proste i jednoznaczne.
Seminarium adresowane jest do nauczycieli historii, języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie, studentów kierunków humanistycznych oraz uczniów szkół ponadgimnazjalnych, z możliwością wykorzystania podczas egzaminu maturalnego z języka polskiego w nowej formule, sprawdzającej umiejętność analizy i interpretacji różnorodnych tekstów kultury, np. filmu. Proponujemy sześć spotkań w cyklu miesięcznym odbywających się od stycznia do czerwca 2017 r. Udział w seminarium – jako formie doskonalenia zawodowego – zostanie potwierdzony pisemne.
We wtorek, 11 kwietnia odbyło się spotkanie na temat „Młodzież w kinie PRL – filmowy portret”.
Na początku kina peerelowskiego młodzi, przeciwstawiani „starym”, mieli być forpocztą nowego świata. To na ich przykładzie najlepiej było widać formowanie Nowego Człowieka. W połowie lat 50. ten wizerunek stał się bardziej skomplikowany. Kino zaczęło pokazywać także patologie młodzieży, m.in. w filmach dokumentalnych z tzw. czarnej serii. Najciekawszym portretem z tamtych lat jest film Koniec nocy. W latach 60. obraz młodzieży wpisywano zarówno w kino popularne, np. komedie filmowe, jak i filmowe obrazy codzienności. Interesującą grupę filmów, w której głównym bohaterem jest młodzież, stanowią tzw. filmy rozrachunkowe, powstałe na początku lat 80. Młodzież stała się medium, dzięki któremu pokazywano stalinizm, ale też chodziło o jej specyficzny portret: opowieść o kształtowaniu się tożsamości młodego człowieka w trudnych czasach. W kinie lat 80. na nowo zaczęto spostrzegać młodzież współczesną, z jej własną kulturą (subkulturą), ale też w kontekście takich problemów, jak narkomania.
Pokazane zostaną fragmenty następujących filmów: Młodzież na uniwersytetach (1946), red. Jerzy Bossak; Dwie brygady (1950), reż. zespół studentów PWSF pod kierownictwem i reżyserią Eugeniusza Cękalskiego: Wadim Berestowski, Janusz Nasfeter, Marek Nowakowski, Jerzy Popiołek, Maria Olejniczak i Silik Sternfeld; Uwaga chuligani (1955), reż. Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski; Koniec nocy (1956), reż. Julian Dziedzina, Paweł Komorowski, Walentyna Uszycka; Bezkrólewie (1961), reż. Włodzimierz Borowik; Egzamin dojrzałości (1979), reż. Marcel Łoziński; Fala (1986), reż. Piotr Łazarkiewicz.
Wykład:
prof. dr hab. Piotr Zwierzchowski, historyk filmu, autor m.in.: Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu, Warszawa 2000; Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego, Bydgoszcz 2005; Piękny sen pedagoga. Literackie i filmowe portrety świata edukacji, Kraków 2005; Spektakl i ideologia. Szkice o filmowych wyobrażeniach śmierci heroicznej, Kraków 2006; Kino polskie po roku 1989, Bydgoszcz 2007; Kino nowej pamięci. Obraz II wojny światowej w kinie polskim lat 60., Bydgoszcz 2013; Polskie seriale telewizyjne, red. Piotr Zwierzchowski, Barbara Giza, John Bates, Karolina Kosińska, Bydgoszcz 2015.
Kolejne tematy:
- Filmowe wizje historii – maj 2017
- Peerelowskie kulinaria na taśmie filmowej – czerwiec 2017
Miejsce spotkań:
Przystanek Historia Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki, Warszawa, ul. Marszałkowska 21/25 (obok Trasy Łazienkowskiej).
Koordynator projektu:
Sławomir Stępień, tel. (22) 860-70-50, slawomir.stepien@ipn.gov.pl
Wstęp wolny