Dwunasta edycja wykładów prezentujących różnorodność stylistyczną architektury Warszawy na przestrzeni XIX i XXI w. Tym razem ideą przewodnią będzie historia miasta, którego nie ma. Przyjrzymy się obiektom oraz założeniom architektonicznym i urbanistycznym (gmachy użyteczności publicznej, obiekty przemysłowe, architektura sportowa i rekreacyjna, architektura mieszkaniowa, obiekty kultu, ulice i place), które z różnych przyczyn, nigdy nie zostały zrealizowane (lub też odrzucono ich wersje alternatywne), zostały zniszczone lub nie zostały odbudowane – od drugiej połowy XIX w., przez wojnę i lata Polski Ludowej, aż po czasy współczesne. Zaprezentujemy miejsca zniszczone przez zaborców i okupantów (po Powstaniu Styczniowym i w czasie II wojny światowej: podczas wojny obronnej 1939 r., w czasie wyburzania terenów getta, czy też po wybuchu Powstania Warszawskiego). Część spośród prezentowanych budynków przestała istnieć w czasach pokoju – zostały rozebrane ze względów politycznych i ideologicznych bądź też komercyjnych, zwalniając miejsce pod nową zabudowę.
Seminarium adresowane jest do przewodników miejskich, nauczycieli historii, języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie, studentów kierunków humanistycznych oraz uczniów szkół ponadgimnazjalnych, z możliwością wykorzystania podczas egzaminu maturalnego z języka polskiego w nowej formule, sprawdzającej umiejętność analizy i interpretacji różnorodnych tekstów kultury, np. z architektury. Proponujemy siedem spotkań w cyklu comiesięcznym odbywających się od października 2017 r. Udział w seminarium – jako formie doskonalenia zawodowego – może zostać potwierdzony pisemne.
W czwartek 25 stycznia 2018 r. odbyło się spotkanie na temat „Niezrealizowane projekty: lata 1945–1956”.
- Koncepcje zabudowy centrum Macieja Nowickiego (1945)
- Zabudowa ul. Marszałkowskiej – koncepcja M. Nowickiego (1946)
- PKO przy ul. Marszałkowskiej – projekty konkursowe (1946)
- Zabudowa ul. Marszałkowskiej – koncepcja B. Lacherta (1948)
- Wieżowce Społem i PZUW przy ul. Marszałkowskiej – projekty konkursowe (1947)
- Zabudowa ul. Marszałkowskiej – koncepcja z lat 1949–1951
- Centralny Dom Ludowy przy ul. Marszałkowskiej (1949)
- Plac Stalina – projekty konkursowe (1951–1954)
- Dom KC PPR – projekty konkursowe (1947)
- Powszechny Dom Towarowy – projekty konkursowe (1948)
- Dom Wojska Polskiego (1951–1953)
- Teatr Wojska Polskiego (1954)
- Teatr Wielki – konkursowy projekt P. Biegańskiego (1951)
- Stacje Metra – projekty konkursowe (1953)
- Dworzec Centralny – projekty konkursowe i koncepcyjne (1946–1951)
- Port Lotniczy na Okęciu – projekty konkursowe (1946)
- Stadion Dziesięciolecia – projekty konkursowe (1954)
- Centralny Park Kultury – niedokończony projekt (1951)
- Sejm – niezrealizowane elementy projektu B. Pniewskiego (1948)
- Dom Społeczny na Żoliborzu – projekt S. Brukalskiego (1948)
- Ośrodek Szkoleniowy Służby Polsce – projekt (1953)
- Narodowy Bank Polski – projekty konkursowe i koncepcje (1947–1953)
- Biurowce państwowe – niezrealizowane projekty (1949–1953)
- Osiedla mieszkaniowe – niezrealizowane i niedokończone koncepcje (1946–1953)
Kolejne spotkania:
- Niezrealizowane projekty: lata 1956–1989
- Niezrealizowane projekty: po roku 1989 (część 1)
- Niezrealizowane projekty: po roku 1989 (część 2)
Wykład:
Jarosław Zieliński, historyk architektury i jeden z najbardziej cenionych współczesnych varsavianistów, autor m.in. wielotomowego Atlasu dawnej architektury ulic i placów Warszawy, albumu Warszawa zburzona i odbudowana, monografii Realizm socjalistyczny w Warszawie. Urbanistyka i architektura, przewodników historycznych i albumów fotograficznych po stołecznych dzielnicach, a także szeregu artykułów dotyczących historii i dziedzictwa Warszawy publikowanych m.in. na łamach „Stolicy” i „Spotkań z Zabytkami”. Ostatnio wydał Pałac Kultury i Nauki, Złota 44 i inne warszawskie niebotyki oraz wspólnie z Jerzym S. Majewskim Spacerownik po żydowskiej Warszawie.
Miejsce spotkań:
Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”, ul. Marszałkowska 21/25
Koordynator projektu:
Sławomir Stępień, tel. (22) 860-70-50, slawomir.stepien@ipn.gov.pl