Nawigacja

Aktualności

Zmarł reżyser Ryszard Bugajski. Cześć jego pamięci!

  • Ryszard Bugajski (fot. Piotr Życieński)
    Ryszard Bugajski (fot. Piotr Życieński)

7 czerwca 2019 r. w Warszawie zmarł Ryszard Bugajski (ur. 27 IV 1943 w Warszawie) – reżyser filmowy i telewizyjny, scenarzysta, prozaik, tłumacz.

Ryszard Bugajski przez wiele lat współpracował z warszawskim oddziałem IPN, korzystając z konsultacji naszych historyków. W latach 2013/2014 wspólnie zorganizowaliśmy cykl spotkań „Filmowe przesłuchanie historii. Ryszard Bugajski znany i nieznany”, podczas których opowiadał o swoim życiu, wyborach zawodowych i prywatnych oraz własnej twórczości.

W czasie inauguracyjnego spotkania 2 października 2013 r. w stołecznym Przystanku Historia w rozmowie z redaktorem Piotrem Zarembą powiedział: Z wiekiem doszukuję się wpływu genów na moje postępowanie. Cała moja rodzina z dwóch stron była dość zadziorna. Po stronie matki walczono w powstaniu listopadowym, potem styczniowym. Ojciec natomiast był w PPS, w czasie wojny w Auschwitz, a potem walczył w Powstaniu Warszawskim. Sam nie lubię spolegliwości, kompromisów, lubię się przeciwstawiać otoczeniu, władzy. Staram się doszukiwać prawdy, istoty rzeczy, co nie wszystkim się podoba (…). Natomiast postaci historyczne, fakty historyczne są dla mnie ciekawsze niż postaci wykreowane, wymyślone przez scenarzystów czy powieściopisarzy. Postaci fikcyjne są dla mnie płaskie, niewiarygodne, można je łatwo zanegować. Historia jest ciekawsza, bardziej interesująca, lepsza dla zbudowania ciekawej fabuły, dla dobrej gry aktorów.

***

Ryszard Bugajski studiował filozofię na Uniwersytecie Warszawskim  i  reżyserię  w  PWSFTViT  w  Łodzi,  którą ukończył  w  1973.  Drogę  zawodową  zaczynał w latach 70. jako asystent twórcy filmów animowanych Daniela Szczechury i reżysera filmów fabularnych Krzysztofa Zanussiego.

Od 1976 r. należał do kierowanego przez Andrzeja Wajdę Zespołu Filmowego „X”, gdzie zrealizował  filmy „Kobieta i kobieta” oraz „Zajęcia dydaktyczne”.  W 1976 w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu wystawił „Życiorys” Krzysztofa Kieślowskiego.  W 1981 r. wyreżyserował film „Przesłuchanie”, który stał się bezpośrednią przyczyną rozwiązania Zespołu Filmowego „X”. Oficjalna premiera „Przesłuchania” miała miejsce dopiero w grudniu 1989 r. Szykanowany przez władze, w 1985 wyemigrował do Kanady, gdzie  reżyserował popularne seriale telewizyjne. Tam też powstał jego pełnometrażowy film „Clearcut” (polski tytuł: „Wyraźny motyw”).

Do Polski powrócił dopiero w 1995 r. Od 1997 r. przez kilka lat był głównym reżyserem „Wiadomości” w TVP. Wyreżyserował też filmy fabularne m.in. „Generał Nil” (2009), „Układ zamknięty” (2013), „Zaćma” (2016), dokumentalne, seriale telewizyjne i spektakle  w Teatrze Telewizji m.in. „Śmierć  Rotmistrza Pileckiego” (2006).

Poza wielokrotnie wznawianym książkowym wydaniem „Przesłuchania”, wydał powieści: „Przyznaję się do winy” (1985) i „Sól i pieprz” (2000), która jest poniekąd kontynuacją losów bohaterów jego najgłośniejszego filmu.

Ryszard Bugajski był laureatem wielu festiwali filmowych, m.in. Złotego Grona w Łagowie, nagród publiczności i nagrody specjalnej na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni oraz nagrody Srebrny Hugo na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago (wszystkie dla filmu „Przesłuchanie”). Jego film – „Układ zamknięty” – otrzymał prestiżową nagrodę przedsiębiorców Wektor 2012 za, jak napisano w uzasadnieniu, „odwagę w dążeniu do przedstawiania prawdy o problemach, z którymi na co dzień zmagają się polscy przedsiębiorcy w starciu z bezwzględną machiną urzędniczą”.

W 2013 r. otrzymał Nagrodę Honorową na Solanin Film Festival za „odwagę, konsekwencję i determinację przy tworzeniu autorskiego kina. Za niepokorność, niełatwą prawdę i wiarę w człowieka w mrocznym świecie. Za to, że pomimo upływu czasu ciągle pokazuje młodym twórców, jak się nie poddawać i nie rezygnować z własnych przekonań artystycznych na rzecz konformizmu”.

do góry