Nawigacja

Konferencje naukowe

Konferencja międzynarodowa „1920 rok – wojna światów” – Warszawa, 16–18 czerwca 2020 ODWOŁANA

Oddziałowe Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie zaprasza do udziału w konferencji naukowej „1920 rok – wojna światów”, która odbędzie się w Warszawie w dniach 16–18 czerwca 2020 roku.

Języki konferencji: POLSKI, ENGLISH, РУССКИЙ

Europa wyszła z Wielkiej Wojny wyniszczona demograficznie i gospodarczo. W centralnej części kontynentu upadły stare monarchie, odradzały się lub powstawały nowe państwa, negocjowano i walczono o nowe granice. W całej Europie wybuchały niepokoje społeczne, ale prawdziwa rewolucja społeczna rozpoczęła się w Rosji.

Bolszewicy, którzy przejęli władzę w wyniku zbrojnego przewrotu, nieśli hasła obalenia starego porządku i zniszczenia jego przedstawicieli: arystokracji, oficerów, właścicieli ziemskich, bogatych chłopów, duchowieństwa. Nie chodziło im tylko o prostą likwidację prawa własności, o odwrócenie hierarchii społecznej, budowę zupełnie nowego systemu politycznego opartego na nieomylności jednej partii, ale o całkowitą przebudowę świata wartości, w którym jednostka miała odtąd nie znaczyć nic, a społeczeństwa stawały się obiektem inżynierii. Idea komunizmu była ponadnarodowa i choć bolszewicy deklarowali „prawo narodów do samostanowienia”, faktycznie dążyli do „eksportu rewolucji” i „dyktatury robotników” do najbardziej uprzemysłowionych państw Europy. Na ich drodze stanęła odrodzona Polska, niemająca jeszcze granic, złożona z ziem trzech zaborów (pruskiego, austriackiego i rosyjskiego), zamieszkana przez wieloetniczną ludność, podzielona politycznie i ciągle jeszcze budująca swoją armię.

Jak to się stało, że ta nowa, nieokrzepła jeszcze Polska stała się reprezentantem Europy w konfrontacji z bolszewicką Rosją? W konfrontacji, którą można określić mianem wojny światów lub wojny cywilizacji. W jaki sposób wyszła z tej konfrontacji zwycięsko? Jakie zjawiska społeczne, wydarzenia międzynarodowe, działania militarne były z tym związane? Jak kształtowała się pamięć tego „zderzenia światów” w społeczeństwach Polski i Rosji i czy istnieje świadomość jego wagi w społeczeństwach Zachodu? Oto podstawowe pytania, na które chcemy szukać odpowiedzi podczas konferencji.

 

 

Zagadnienia do wystąpień i artykułów:

  • Położenie międzynarodowe odrodzonej Polski
  • Przewrót bolszewicki i wojna domowa w Rosji
  • Ideały komunistyczne i praktyka działania bolszewików
  • Komintern jako pośrednik eksportu rewolucji
  • Stosunki z sąsiadami (republika weimarska, Czechosłowacja, kraje nadbałtyckie)
  • Kraje Zachodu wobec konfrontacji Polska–Rosja Sowiecka (Francja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone)
  • Komunistyczne rewolty w Europie: Węgierska Republika Rad, Słowacka Republika Rad, nieudany pucz komunistyczny w Austrii, Bawarska Republika Rad i wrzenie rewolucyjne w Niemczech
  • Komuniści we Francji
  • Komuniści polscy w oczekiwaniu na Armię Czerwoną
  • Agitacja komunistyczna na terenach polskich
  • Bunty w wojsku
  • Polskie koncepcje relacji z białymi i czerwonymi w Rosji
  • Kwestia ukraińska – sojusz z Petlurą
  • Polrewkom w Białymstoku
  • Bitwa warszawska – aspekty militarne
  • Konsekwencje polityczne wojny (wytyczenie granic, fiasko koncepcji federacji z Ukrainą, zmiana taktyki Kominternu)
  • Ochotniczy charakter walczących armii. Mit czy uzasadnione twierdzenie?
  • Cudzoziemcy po obu stronach frontu
  • Oddziały „białych” po stronie Polski
  • Ogólnospołeczna i ogólnonarodowa mobilizacja?
  • Zderzenie światów: polityka bolszewików na zajętych terenach
  • Konsekwencje społeczne wojny w Polsce
  • Symbole zwycięstwa
  • Religia jako czynnik mobilizacyjny w wojnie z bolszewikami – rola związków wyznaniowych
  • Symbole wojny: Józef Piłsudski – ojciec zwycięstwa (?), ksiądz Ignacy Skorupka, Konarmia Budionnego, „Polskie Termopile” – bitwa pod Dytiatynem
  • Jeńcy polscy i jeńcy sowieccy
  • Obraz wojny w kulturze i propagandzie sowieckiej (film, literatura, plakat)
  • Pamięć wojny w Polsce – relacje wojskowych i cywilów
  • Czy Stalin odpowiadał za klęskę pod Warszawą?

Zgłoszenia w formie abstraktów i informacji o autorach proszę nadsyłać do dnia 30 kwietnia 2019 r. na adres organizatorów:

Dr Elżbieta Kowalczyk, elzbieta.kowalczyk@ipn.gov.pl

Dr Konrad Rokicki, konrad.rokicki@ipn.gov.pl

Etap selekcji zgłoszonych tematów zostanie zakończony do dnia 31 maja 2019 r.

Organizatorzy pokrywają koszty przyjazdu i pobytu na konferencji oraz wypłacają honorarium za teksty przyjęte do druku.

do góry