W wernisażu udział wzięli: zastępca dyrektora Archiwum IPN dr Mariusz Żuławnik oraz Paweł Zielony, współautor wystawy, a także poseł na Sejm RP Henryk Kowalczyk, wiceprezes Zarządu Krajowego Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Krzysztof Łachmański, zastępca burmistrza m. Pułtusk Mateusz Miłoszewski i dyrektor Domu Polonii Michał Kisiel. Na uroczystości obecni byli także licznie zgromadzeni repatrianci ze Wschodu, przebywający w Domu Polonii, których rodziny zostały deportowane przez Sowietów do Kazachstanu w 1936 r.
Wystawa jest pokłosiem nawiązanej w 2018 r. współpracy Archiwum IPN z ukraińskimi, obwodowymi archiwami państwowymi w Chmielnickim, Winnicy i Odessie. Składa się z 16 plansz, na których przedstawione zostały losy osób represjonowanych w ramach operacji antypolskiej, przeprowadzonej przez NKWD w Związku Sowieckim w latach 1937–1938. W ramach operacji aresztowano ponad 143 tys. osób, spośród których co najmniej 111 tys. skazano na karę śmierci. Blisko 30 tys. Polaków zesłano do łagrów. W sowieckiej republice ukraińskiej, gdzie znajdowało się największe skupisko ludności polskiej w ZSRS, osądzono 55 928 Polaków, z których 47 327 zamordowano.
W ekspozycji wykorzystano dokumenty przekazane do IPN przez ukraińskie Państwowe Archiwa Obwodowe w Odessie, Chmielnickim i Winnicy, w związku z realizacją zawartego porozumienia o współpracy archiwalnej. Umowy te przewidują udostępnienie polskim archiwistom tysięcy dokumentów dotyczących zbrodni NKWD popełnionej na Polakach w latach 1937–38 w Związku Sowieckim.
W ramach współpracy z archiwum w Chmielnickim pozyskano dotychczas najpokaźniejszą część ze wszystkich ukraińskich nabytków, czyli ponad trzy i pół tysiąca jednostek archiwalnych (3609 j.a.), co przekłada się na 405 372 plików cyfrowych w formacie tiff. Z Archiwum Państwowego Obwodu Odeskiego przyjęto kopie 171 tomów akt, co stanowi 20 786 plików cyfrowych, natomiast z archiwum w Winnicy – 46 458 kopii dokumentów pochodzących z 406 jednostek.
Wystawa była dotychczas prezentowana w Polsce (Warszawa, Gdańsk, Elbląg, Kołobrzeg), na Ukrainie (Chmielnicki, Winnica, Odessa, Kijów) i w Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork, Clark,NJ).
W Pułtusku można ją będzie oglądać do końca czerwca 2021 r.
Katalog wystawy „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938”
Portal „Operacja polska” NKWD 1937–1938
Portal przygotowany we współpracy z Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. Zamieszczono na nim m.in. relacje świadków, filmy dokumentalne, artykuły popularnonaukowe, dokumenty z sowieckich archiwów, kalendarium zbrodni, mapę miejsc pamięci, a także bazę ofiar.