Nawigacja

Konferencje naukowe

CALL FOR PAPERS: Ogólnopolska konferencja naukowa „Udzielne księstwo? Relacje między partią komunistyczną a służbami bezpieczeństwa w PRL” – Warszawa, 1 czerwca 2023 (zgłoszenia do 10 marca 2023)

Jednym z istotnych zadań aparatu bezpieczeństwa w komunistycznej Polsce była ochrona interesów partii rządzącej. Zmieniały się nazwy resortu bezpieczeństwa, poszczególnych struktur wchodzących w jego skład – ale do końca sprawowania władzy przez PZPR immanentną cechą „bezpieki” było jej silne upolitycznienie. Była to w istocie policja polityczna, nadzorowana przez kierownictwo partyjne za pośrednictwem sekretarza KC PZPR odpowiedzialnego za „bezpieczeństwo”. Nadzór ten w różnych latach był bardziej lub mniej ścisły – i do dziś niektórych historyków nurtuje pytanie o zakres i warunki autonomii ministrów spraw wewnętrznych w ich decyzjach.

Nieprzebadane są również materiały struktur partyjnych w aparacie bezpieczeństwa. Organizacje partyjne PZPR istniały na wszystkich szczeblach organizacyjnych Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Z ich udziałem prowadzono szkolenia ideologiczne wśród pracowników resortu, dokonywano oceny ich pracy i „postawy moralnej”. Na forum organizacji omawiano aktualne wydarzenia polityczne i przekazywano wytyczne z kierowniczych gremiów partyjnych. Członkostwo w partii komunistycznej było niezbędnym warunkiem awansu zawodowego.

Planowana konferencja będzie miała na celu przebadanie zakresu zależności struktur bezpieczeństwa (przede wszystkim cywilnych, ale i wojskowych) od kierownictwa partii komunistycznej. Chodzi o zaktualizowanie wiedzy na temat kanałów nadzoru, skuteczności tego nadzoru i jego granic. Interesujące będzie też oczywiście spojrzenie w drugą stronę: jak służby bezpieczeństwa przenikały do partii, sprawdzały jej członków, wpływały na jej politykę.

Zapraszamy do udziału w konferencji z tematami mieszczącymi się w poniższej problematyce:

  1. Zadania służb bezpieczeństwa odnośnie obrony ustroju w świetle instrukcji resortowych i wytycznych partyjnych
  2. Bezpieka jako narzędzie zniszczenia opozycji i obrony interesów partii.
  3. „Swoi” i „cywile” – mechanizmy awansu i wymiany w kierownictwie MBP/MSW
  4. Nadzór polityczny nad służbami bezpieczeństwa.
  5. Zakres nadzoru nad wojskowymi służbami informacyjnymi
  6. Jakie znaczenie miały struktury PZPR w resorcie bezpieczeństwa.
  7. Rola członków PZPR jako źródeł informacji służb specjalnych. Instrukcje i praktyka.
  8. Relacje między PZPR a Urzędem Bezpieczeństwa/Służbą Bezpieczeństwa w terenie (na wybranych przykładach)
  9. Partyjny parasol nad zbrodniami służb bezpieczeństwa. Wyjątki i ich przyczyny
  10. Mutualizm partii i bezpieki

Wraz ze zgłoszeniem na konferencję prosimy o nadesłanie abstraktu wystąpienia (ok. 300 znaków ze spacjami).

Instytut Pamięci Narodowej nie pokrywa kosztów konferencji dla uczestników zewnętrznych.

Kontakt: dr Konrad Rokicki, konrad.rokicki@ipn.gov.pl

 

 

do góry