Instytut Pamięci Narodowej Prezentacja nieznanych zdjęć mieszkańców Ostrowi Mazowieckiej i powiatu ostrowskiego, odnalezionych w archiwum IPN – Ostrów Mazowiecka, 17 czerwca 2016 - Aktualności -

W piątek, 17 czerwca w sali konferencyjnejmiejskiego ratusza w Ostrowi Mazowieckiej odbyła się konferencja IPN „Powiatostrowski w pierwszej dekadzie rządów komunistycznych”. Towarzyszyła jej prezentacja nieznanych zdjęć mieszkańców Ostrowi Mazowieckiej i powiatuostrowskiego, odnalezionych w archiwum IPN. Spotkanie poprowadzili historycy z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Warszawie: dr Tomasz Łabuszewski idr Kazimierz Krajewski.

Powiat Ostrów Mazowiecka tylko pozornie był jednym z wielupowiatów „cichej” polskiej powojennej prowincji. Trudno oprzeć się wrażeniu,iż stał się on dla komunistycznego resortu bezpieczeństwa prawdziwym poligonemdo testowania różnego rodzaju działań operacyjnych – w tym przede wszystkimobław, których tylko w ciąg pierwszych 5-6 lat było ponad 600. W ich trakcie UBudało się rozbić praktycznie wszystkie miejscowe struktury i oddziały podziemiawinowskiego i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Zabito m.in. prezesa ObwoduWiN Ostrów Mazowiecka – por. Hieronima Piotrowskiego „Jura”, w Olsztyniezakatowano w trakcie śledztwa kpt. Stanisława Bęklewskiego „Bombę”,„Stanisławskiego”, zabito: dowódcę oddziału leśnego Dariusza Kieliszka„Ponurego”, Zygmunta Dąbkowskiego „Kryma”, Aleksandra Kuleszę „Krysię”, StanisławaWojtucha „Stopkę”, Feliksa Uniewskiego „Żbika”, Wacława Chojnowskiego „Osełkę”,Franciszka Jarzynę „Jabłoń”, Piotra Kolasińskiego „Piłę”, Wacława Zadrożnego„Kosę”, Henryka Jastrzębskiego „Zbycha”, „Bohuna” i ponad 300 innych. Schwytanoi zamordowano Jana Kmiołka „Wira”, Władysława Kornelewskiego „Orlicza”.Aresztowano z powodów politycznych 1527 osób.

Nawarstwienie represji, ciągnących się całymi latami, spowodowało trwałe zniszczenie przedwojennej struktury społecznej powiatu, doprowadzającw konsekwencji do jej całkowitej przebudowy na modłę socjalistyczną. Ofiarowych działań nikt nie liczył – celowo – zarówno z uwagi na skalę zjawiska, jaki jego przedmiotowość w rozumieniu władz komunistycznych. W dokumencie zwrześnia 1951 r. szef PUBP w Ostrowi Mazowieckiej otwarcie przyznawał, iż doamnestii 1947 r. żaden z jego poprzedników nie „bawił się” w liczenie tak ofiarbezpowrotnych, jak i aresztowanych: „do czasu amnestii szereg osób zostałozabitych, część aresztowano i skazano do więzienia, lecz w jakiej ilości, niemożna cyfrowo wykazać, gdyż do 1947 r. nie były prowadzone takowe spisy”.

Po owych ludziach, ofiarach komunistycznych represji,pozostały zdjęcia, setki zdjęć. Skrupulatnie zabieranych z rodzinnych albumów,w trakcie tysięcy rewizji. Zgromadzone w jeden unikalny zbiór – nie mający już – jak przyznawali sami funkcjonariusze UB - wartości operacyjnej, ale wyłącznie wartośćhistoryczną, dokumentującą lata utrwalania władzy ludowej na ziemi ostrowskiej.Znaczna część z nich – nie podpisana – czeka dopiero na identyfikację i należnypowrót do domowych archiwów.

Osoby, które rozpoznają siebie i swoje rodziny nazaprezentowanych podczas konferencji zdjęciach prosimy o kontakt z pracownikami Oddziału IPN wWarszawie:

dr Tomasz Łabuszewski 22 860 70 32; tomasz.labuszewski@ipn.gov.pl

dr Kazimierz Krajewski 22 860 70 45; kazimierz.krajewski@ipn.gov.pl

dr Dariusz Gałaszewski 22 860 70 46;dariusz.galaszewski@ipn.gov.pl

Poniżej wybrane zdjęcia m.in. uczestników konspiracji niepodległościowej na Ziemi Ostrowskiej