Instytut Pamięci Narodowej „70. rocznica rozbicia więzienia w Pułtusku – żywa lekcja historii” – Pułtusk, 3 – 9 października 2016 - Aktualności -

W poniedziałek, 3 października br. rozpoczęły się uroczyste obchody 70. rocznicy rozbicia więzienia w Pułtusku. Pierwszym etapem uroczystości były Dni edukacyjne „Przywracanie pamięci”, które zainaugurowała zorganizowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Warszawie uliczna gra miejska dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych „Uwolnić Kordiana”. Młodzież przed wyjściem na ulice miasta uczestniczyła w oficjalnym otwarciu obchodów w pułtuskim ratuszu, którego dokonała Jolanta Siejbik – przewodnicząca pułtuskich struktur NSZZ Solidarność wraz z burmistrzem Pułtuska Krzysztofem Nuszkiewiczem. Spotkanie swoją obecnością zaszczycił minister Henryk Kowalczyk, który przybliżył historię rozbicia więzienia w Pułtusku.

Oprócz gry ulicznej w ramach dni edukacyjnych zostały pokazane filmy: Tajny współpracownik („Scena Faktu”, reż. Krzysztof Lang), Ruch Oporu Armii Krajowej („Z archiwum IPN”) oraz Generał „Nil” (reż. Ryszard Bugajski).

W kolejnych dniach mieszkańcy Pułtuska mogli uczestniczyć w innych ciekawych wydarzeniach. W czwartek o godzinie 16.00 została odsłonięta tablica upamiętniająca ofiary terroru komunistycznego (ul. M. Konopnickiej 7), po czym w Domu Polonii odbyła się konferencja popularno-naukowa „Podziemie niepodległościowe w Pułtusku – odzyskiwanie patriotyzmu jutra”. Podczas sesji naukowcy z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie zaprezentowali tematy:

• Polskie podziemie niepodległościowe 1943–1956 – dr Tomasz Łabuszewski (OBBH IPN w Warszawie)
• Podziemie niepodległościowe w powiecie pułtuskim po 1944 roku – dr Kazimierz Krajewski (OBBH IPN w Warszawie)
• Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Pułtusku w latach 1945–1956 – dr Mariusz Bechta (OBBH IPN w Warszawie).

Sesja spotkała się z dużym zainteresowaniem. Referatów wysłuchało ponad 200 osób.

Po konferencji, w dolnym krużganku Domu Polonii odbył się wernisaż dwóch wystaw przygotowanych przez IPN:

• „Przez Morze Czerwone. Rzeczpospolita Polska na Uchodźstwie 1945–1990” (OIPN w Warszawie)
• „Żołnierze Polski Podziemnej” (OIPN w Białymstoku)

Kulminacyjnym punktem obchodów były wydarzenia w niedzielę na terenie Kościoła pw. św. Józefa. Po mszy św. o godzinie 11.00, przed świątynią, pod tablicą upamiętniającą ofiary terroru odczytano apel poległych, a delegacje złożyły kwiaty. Następnie odsłonięty został historyczny mural „Rozbicie więzienia w Pułtusku 25/26 listopada 1946. Ostatnia wielka akcja podziemia niepodległościowego w Polsce”. Uroczystości zakończyła rekonstrukcja historyczna rozbicia więzienia w Pułtusku, którą obejrzały tłumy mieszkańców Pułtuska.

W obchodach udział wzięli: przedstawiciele władz państwowych: w imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy – szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego płk Waldemar Kozicki, wicepremier i minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński, minister Henryk Kowalczyk, a także przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej dr Tomasz Łabuszewski i pułtuskie władze samorządowe oraz wielu innych honorowych gości.

Patronat nad wydarzeniem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.

Organizatorzy: Minister Henryk Kowalczyk, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie, NSZZ Solidarność Pracowników Oświaty Ziemi Pułtuskiej, Proboszcz Parafii Św. Józefa w Pułtusku, Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL i Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.

Oddział IPN w Warszawie wydał okolicznościową broszurę „Podziemie niepodległościowe w powiecie Pułtusk po 1944 r.”. Poniżej jej wersja elektroniczna.