E-Księgarnia
Pierwszy transport więźniów polskich do Auschwitz Pierwszy transport więźniów polskich do Auschwitz z Warszawy nastąpił dwa miesiące po pierwszym transporcie więźniów z Tarnowa. 14 sierpnia 1940 roku do wagonów bydlęcych na Dworcu Towarowym w Warszawie załadowano 1666 osób. Z Pawiaka wywieziono tego dnia 513 więźniów, do których dołączono 1153 osób z ulicznych łapanek przeprowadzonych kilka dni wcześniej. W transporcie znaleźli się głównie młodzi ludzie, którzy mieli budować obóz śmierci a także warszawska inteligencja związana albo tylko posądzona w ramach akcji AB o działalność niepodległościową. Dlatego w transporcie znaleźli się prawnicy, lekarze, oficerowie, działacze sportowi, organizatorzy życia społecznego i politycznego II Rzeczypospolitej. Do Auschwitz dojechali 15 sierpnia nad ranem. W obozie warszawiacy otrzymali numery 1513–1899 i 1901–3179.
Był wśród nich Stanisław Gieysztor – ostatni komendant straży ogniowej w przedwojennej Warszawie oraz założyciel konspiracyjnej organizacji Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”. Wiosną 1940 roku cała organizacja została przez Niemców rozbita a jej współzałożyciele trafili na Pawiak. W tym gronie Stanisław Gieysztor należał do najstarszych i najbardziej doświadczonych działaczy niepodległościowych. Urodził się 15 września 1891 r. w Warszawie. Tu ukończył Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. Udzielał się w tajnych organizacjach na początku szkolnych, a następnie w Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. W latach 1908– 1911 studiował w Szkole Mechaniczno-Technicznej im. Wawelberga i Rotwanda w Warszawie a od 1911 do 1914 roku kontynuował naukę w Instytucie Elektrotechniczno-Mechanicznym w Nancy we Francji. Kiedy nad Europą zawisła długo oczekiwana przez polskich patriotów wojna światowa, z udziałem naszych zaborców, powrócił do kraju. W Krakowie zaciągnął się do tworzonej przez Józefa Piłsudskiego polskiej formacji wojskowej, której celem było wywołanie powstania przeciwko Rosji. 6 sierpnia 1914 r. w składzie 3 plutonu 1 Kompanii Kadrowej wymaszerował z Oleandrów do Kielc. Kompania ta po powrocie do Krakowa stała się zalążkiem tworzących się Legionów Polskich. W jej składzie Stanisław Gieysztor brał udział w walkach na froncie wschodnim, gdzie został ranny. W Janowie Lubelskim pod koniec wojny działał w konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej podległej Józefowi Piłsudskiemu pełniąc jednocześnie funkcję naczelnika Ochotniczej Straży Pożarnej.
W chwili odzyskania przez Polskę niepodległości wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego w szeregach którego walczył w wojnie polsko – bolszewickiej w latach 1919–1920 jako oficer artylerii. Od września 1922 do kwietnia 1925 pełnił obowiązki komendanta Wojskowej Straży Pożarnej w 2 pułku artylerii polowej Legionów w Kielcach, kończąc równocześnie kurs dla instruktorów pożarniczych w wojsku. Następnie pełnił służbę w 1 pułku artylerii najcięższej i Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. W 1935 r. przeszedł do rezerwy. Resztę swojej kariery zawodowej związał ze strażą pożarną. Ukończył uzupełniające kursy pożarnicze. Odbył praktykę pożarniczą w Straży Pożarnej w Łodzi. Będąc kierownikiem referatu wyszkolenia w Związku Straży Pożarnych RP przeszedł praktyki pożarnicze w Berlinie i Dreźnie.
Uwieńczeniem jego kariery w straży było przyjęcie nominacji na komendanta Warszawskiej Straży Ogniowej. Funkcję tę pełnił od 1 stycznia 1939 roku będąc w stopniu kapitana WP. Los sprawił, że był ostatnim komendantem w niepodległej Warszawie. To na jego barkach spoczywały przygotowania stolicy i jej straży ogniowej do mających nadejść działań wojennych. W związku ze zbliżającą się wojną w 1939 r. kierował pracami przygotowawczymi do obrony miasta, a następnie jako komendant Warszawskiego Ośrodka Pożarniczego kierował obroną przeciwpożarową w tragicznych dniach września, ściśle współpracując z dowództwem obrony przeciwlotniczej i Komendą Obrony Miasta. Wchodził wówczas w skład biura Komisarza Cywilnego Obrony Warszawy, Stefana Starzyńskiego. Za swoją bohaterską postawę i zaangażowanie w walkach o stolicę został odznaczony Orderem Virtuti Militari.
W grudniu 1939 r. współorganizował Strażacki Ruch Oporu „Skała”. Działająca w jej strukturach zawodowa i ochotnicza kadra strażacka prowadziła szkolenie wojskowe, w ramach których przygotowywała młodzież do walki zbrojnej, dywersji oraz sabotażu.
Aresztowany 4 kwietnia 1940 r. został osadzony na Pawiaku. Stamtąd 15 sierpnia 1940 r. został w pierwszym transporcie z Warszawy wywieziony do Auschwitz. W listopadzie 1940 r. został zakatowany przez najbardziej okrutnego starszego obozu Leo Wietschorka.
Grób z prochami Gieysztora znajduje się na Powązkach Wojskowych w Warszawie.