Nawigacja

Aktualności

Pamiętamy o żołnierzach broniących Westerplatte – Warszawa, 1 września 2021

1 września upamiętniliśmy żołnierzy z Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, którzy w 1939 r. stawiali bohaterski opór niemieckiej agresji. Uroczystość odbyła się w 48 miejscowościach.

Instytut Pamięci Narodowej w 82. rocznicę wybuchu II wojny światowej pragnie oddać hołd polskim żołnierzom, którym jako pierwszym przyszło walczyć z niemieckim najeźdźcą. Od 1 do 7 września 1939 roku bronili się, mimo osamotnienia i przeważających sił wroga. Trudno się dziwić, że Westerplatte urosło do rangi symbolu.

1 września 2021 r. prof. Jerzy Eisler, dyrektor Oddziału IPN w Warszawie wraz z Łukaszem Bieleckim (pracownikiem OBUWiM w Warszawie) złożył kwiaty na grobie chor. Jana Gryczmana na Cmentarzu Bródnowskim oraz na grobie por. Stefana Ludwika Grodeckiego na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

 

Biogramy żołnierzy, których upamiętniliśmy:

Jan Gryczman (1900–1985). Chorąży WP. Na Westerplatte od końca marca 1939 r. W chwili niemieckiego ataku na Westerplatte pełnił funkcję zastępcy dowódcy placówki „Prom”, a następnie przejął jej dowodzenie po rannym por. Leonie Pająku. Po odwrocie żołnierzy do Wartowni nr 1 kierował nią aż do kapitulacji. Wzięty do niewoli trafił do Oflagu II C Woldenberg, gdzie spędził całą wojnę. Odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari.

Stefan Ludwik Grodecki (1903–1968). Porucznik rezerwy WP. W Wojskowej Składnicy Tranzytowej od sierpnia 1934 r. odpowiadał za budowę i działanie infrastruktury technicznej. W czasie obrony Westerplatte, pełniąc funkcję adiutanta mjr. Henryka Sucharskiego, był jedną z jego najbardziej zaufanych osób. Po kapitulacji Westerplatte trafił do niewoli niemieckiej, którą przebył w Oflagu II C Woldenberg. Odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari.

* * *

1 września 1939 r. o godzinie 4.45 niemiecki pancernik „Schleswig-Holstein” rozpoczął ostrzał Westerplatte – Wojskowej Składnicy Tranzytowej na terenie Wolnego Miasta Gdańska bronionej przez Wojsko Polskie w sile, według różnych źródeł, od 182 do 210 żołnierzy. W ten sposób padły pierwsze salwy w drugiej wojnie światowej. Polska załoga Westerplatte bohatersko walczyła w obronie powierzonej jej placówki, demonstrując całemu światu wolę oporu w mieście, które posłużyło Hitlerowi za pretekst do napaści na Polskę. Atakowana z lądu przez oddział SS „Heimwehr Danzig” i 3. kompanię morską, ostrzeliwana z morza przez pancernik „Schleswig-Holstein” i dwa niemieckie torpedowce, a także bombardowana przez niemieckie bombowce nurkujące wytrwała o wiele dłużej, niż planowane 12 godzin, do czego obligowały ją rozkazy. Kapitulacja Westerplatte nastąpiła dopiero 7 września, a jej głównym powodem był brak możliwości udzielenia pomocy medycznej ciężko rannym polskim żołnierzom. W trakcie siedmiodniowych walk poległo co najmniej 15 polskich żołnierzy, a około 50 zostało rannych. Z obroną Westerplatte na zawsze związały się nazwiska dwóch polskich oficerów: dowódcy mjr. Henryka Sucharskiego oraz jego zastępcy, kpt. Franciszka Dąbrowskiego. Walki na Westerplatte miały doniosłe znaczenie nie tylko ze względu na ich wymiar moralny. Stawiając skuteczny opór przez cały tydzień na półwyspie położonym u ujścia Martwej Wisły Wojsko Polskie skutecznie angażowało znacznie siły niemieckie, które nie mogły równocześnie być wykorzystane do ataku na Gdynię, port wojenny na Oksywiu oraz Rejon Umocniony na Helu.

 

 

do góry