E-Księgarnia
W środę 6 kwietnia 20022 r. w Izbie Pamięci Strzelecka 8 w Warszawie odbyło się uroczyste przekazanie ruchomych inskrypcji z budynku przy ulicy 11 Listopada 66 na Strzelecką 8.
Inskrypcje stanowią ślad po dawnym więzieniu NKWD funkcjonującym w latach 1944–1945 przy ul. 11 Listopada 66 w Warszawie. Budynek ten jest świadectwem kaźni Polaków dokonywanej przez sowieckiego okupanta. W 2018 r. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków Jakub Lewicki podpisał decyzję o wpisie ich do rejestru zabytków, podkreślając, że w interesie społecznym leży prawna ochrona historycznych napisów wykonanych przez osadzonych w celi.
Jednym z przekazanych fragmentów z budynku 11 Listopada 66 jest drewniana framuga, która znajdowała się przy wejściu do korytarza prowadzącego do piwnic zamienionych na cele. Jest na niej wyryta data październik 1945 i napisy najprawdopodobniej w j. rosyjskim. Według informacji uzyskanej głównie od świadków wiemy, że w tej lokalizacji podobnie, jak w budynku LO im. Władysława IV i w budynku Zespołu Szkół przy ul. Otwockiej znajdowały się trybunały wojenne Armii Czerwonej. Sowieckie trybunały do końca wojny i po jej zakończeniu miały pełne prawo sądzić wszystkich obywateli Polski, jeżeli uznały to za stosowne. Możemy zatem przypuszczać, że trybunały wojenne zlokalizowane na warszawskiej Pradze również sądziły Polaków. Nie posiadamy żadnych dokumentów ten fakt potwierdzających, gdyż najprawdopodonbniej znajdują się one w archiwach Federacji Rosyjskiej i szansa na uzyskanie do nich dostępu w chwili obecnej jest żadna – wyjaśnił dr Tomasz Łabuszewski.
Dzięki translokacji inskrypcje zostaną zabezpieczone i wyeksponowane w Izbie Pamięci Strzelecka 8, która jest reprezentantem wszystkich miejsc zbrodni komunistycznych rozsianych po całej Polsce, w tym także budynku przy ulicy 11 Listopada 66, który ze względu na zły stan nie będzie zachowany.
W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków:
- Michał Krasucki – dyrektor Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków m.st. Warszawy
- Beata Sokołowska – naczelnik Wydziału Nadzoru Konserwatorskiego
- Agnieszka Szcześniewska – główny specjalista,
przedstawiciele warszawskiego Oddziału IPN, w ramach którego funkcjonuje Izba Pamięci Strzelecka 8:
- Zbigniew Siedlewski – wicedyrektor Oddziału IPN w Warszawie
- dr Tomasz Łabuszewski – naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie
- dr Marta Milewska – kierownik Izby Pamięci
oraz Anna Datkowska – prezes Stowarzyszenia Kolekcjonerzy Czasu
i Piotr Gałecki – prezes zarządu spółki/firmy Architraw Konserwacja Zabytków
Oprócz relokowanych ruchomych inskrypcji objętych konserwatorską ochroną zaprezentowane zostały przekazane przez Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu eksponaty, które wiążą się z historią więzień i aresztów śledczych w Warszawiew głównej mierze przy ul. Strzeleckiej 8, ale także przy ul. Namysłowskiej 6 (d. Ratuszowa 11), ul. Stolarskiej 9 oraz budynku kwaterunkowego przy ul. Targowej 76. Wśród nich znajdują się m.in.: fragmenty gazety, żyletka, brzytwa, guziki, medaliki, dwie torebki kory z drzewa itp.
Biorąc pod uwagę, że w dokumentacji resortu bezpieczeństwa nie zachowały się żadne dokumenty dotyczące tego miejsca, pamiątki te mają szczególną wartość bo są świadectwem tych wszystkich historii, które rozgrywały się na trzech kolejnych piętrach budynku przy Strzeleckiej 8, gdzie znajdowały się pokoje przesłuchań – podkreslił dr Tomasz Łabuszewski.
Wszystkie eksponaty będą udostępnione w przestrzeni wystawienniczej na Strzeleckiej 8.
Po spotkaniu uczestnicy zwiedzili zmodernizowane piwnice w Izbie Pamięci.