E-Księgarnia
16 grudnia 2019 roku w Przystanku Historia Centrum Edukacyjnym IPN w Warszawie prof. Piotr Zwierzchowski zaprezentował temat: „Przed wojną, po wojnie. Adolf Dymsza – od Dodka do... Pana Dodka”.
Było to kolejne w tym roku szkolnym spotkanie z cyklu „Z kamerą po… Oblicza polskiego kina przed i powojennego”.
Polska komedia filmowa pojawiła się dopiero po przełomie dźwiękowym. Wywodziła się z kabaretów oraz teatrzyków rewiowych, o których sile stanowili w dużej mierze wszechstronnie utalentowani artyści. Wśród nich poczesne miejsce należy do Adolfa Dymszy, który nie tylko był jednym z najbardziej popularnych aktorów dwudziestolecia międzywojennego, ale stworzył własny oryginalny styl. Wykreował postać warszawskiego cwaniaka o złotym sercu, któremu nieustannie towarzyszą poczucie humoru, optymizm, umiejętność poradzenia sobie w każdej sytuacji, ale także odrobina szaleństwa, nutka liryzmu i tęsknota za miłością. Dzięki kinu stał się sławny w całej Polsce, choć filmowcy nie potrafili w pełni wykorzystać jego talentu komediowego. Po wojnie stworzył niezapomnianą kreację imitatora dźwięków pana Ziółko w Skarbie, zagrał osiem ról w Sprawie do załatwienia, wcielił się w Nikodema Dyzmę w filmie Jana Rybkowskiego, ale w gruncie rzeczy nie pasował już do ówczesnego kina. Paradoksalnie jednak, jego popularność nie malała. Stał się jednym z symboli polskiego kina przedwojennego, przywołując też nostalgiczne wspomnienie czasów należących już do przeszłości.
Pokazane zostaną fragmenty następujących filmów z udziałem Adolfa Dymszy: Każdemu wolno kochać (1933), reż. Mieczysław Krawicz, Janusz Warnecki; Dwanaście krzeseł (1933), reż. Michał Waszyński, Martin Frič; Antek policmajster (1935), reż. Michał Waszyński; Dodek na froncie (1936), reż. Michał Waszyński; Sportowiec mimo woli (1939), reż. Mieczysław Krawicz; Skarb (1948), reż. Leonard Buczkowski; Sprawa do załatwienia (1953), reż, Jan Fethke, Jan Rybkowski; Irena do domu! (1955), reż. Jan Fethke; Nikodem Dyzma (1956), reż. Jan Rybkowski; Mój stary (1962), reż. Janusz Nasfeter.
Wykład: prof. dr hab. Piotr Zwierzchowski, historyk filmu, autor m.in.: Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu, Warszawa 2000; Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego, Bydgoszcz 2005; Piękny sen pedagoga. Literackie i filmowe portrety świata edukacji, Kraków 2005; Spektakl i ideologia. Szkice o filmowych wyobrażeniach śmierci heroicznej, Kraków 2006; Kino polskie po roku 1989, Bydgoszcz 2007; Kino nowej pamięci. Obraz II wojny światowej w kinie polskim lat 60., Bydgoszcz 2013; Polskie seriale telewizyjne, red. Piotr Zwierzchowski, Barbara Giza, John Bates, Karolina Kosińska, Bydgoszcz 2015. Ostatnio wspólnie z Mariuszem Guzkiem, Sąsiedzi. Film o bydgoskim wrześniu 1939, Bydgoszcz 2019.