Instytut Pamięci Narodowej

Dr Kazimierz Krajewski: Sprawa kapitana „Hala”. Historia jednego oszczerstwa i wielu jego skutków

Dr Bartłomiej Noszczak: (Nie)obecność Prymasa

Dr Tadeusz Ruzikowski: Szlakiem porozumień. Oddziały NSZZ „Solidarność” w Regionie Mazowsze 1980-1981.

Jesień roku 1980 przyniosła ogromną dynamikę działań organizacyjnych Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych skupionych następnie pod szyldem „Solidarności”. Na ogół podejmowano je najpierw w obrębie zakładów pracy i instytucji.

Dr hab. Patryk Pleskot: Wschód na Zachodzie. Sprawy polskie w optyce komunistów francuskich (1939–2004)

Ideologia Francuskiej Partii Komunistycznej przez wiele dziesięcioleci była ścisłym odwzorowaniem wytycznych płynących z Moskwy. Po śmierci Stalina partia stała się nawet „bardziej katolicka od papieża”. Nastawienie to przekładało się również na czasem kuriozalny stosunek do problematyki polskiej.

Dr Elżbieta Kowalczyk: Komuniści warszawscy wobec wojny polsko-bolszewickiej

Bolszewicy, rozpoczynając wojnę z II RP, oczekiwali realnego wsparcia od polskich komunistów. Wierzyli, że wraz z wejściem w granice państwa polskiego „Rabocze-kriestjanskoj Krasnoj armii” polscy robotnicy powstaną przeciwko staremu porządkowi i staną ramię w ramię z bolszewikami.

Dr Bartłomiej Noszczak: Droga do wojny

Na początku lat dwudziestych XX w. Niemcy i Rosja podjęły współpracę polityczno-wojskową. Łączyło je dążenie do zburzenia porządku politycznego zbudowanego w Europie na fundamencie Traktatu Wersalskiego. Z czasem ambicje imperialne obu państw doprowadziły do nowej wojny.

Maciej Żuczkowski: Rzeź Woli

Od początku okupacji Warszawa była uznawana przez Niemców za centrum polskiego oporu. Generalny Gubernator Hans Frank w grudniu 1943 r. zapisał w swoim dzienniku „Mamy w tym kraju jeden punkt, z którego pochodzi wszystko zło: to Warszawa. Gdybyśmy nie mieli Warszawy w Generalnym Gubernatorstwie, to nie mielibyśmy 4/5 trudności, z którymi musimy walczyć. Warszawa jest i pozostaje ogniskiem zamętu, punktem z którego rozprzestrzenia się niepokój w tym kraju”. Miasto mimo, że formalnie zdegradowane przez Niemców do roli prowincjonalnego, pozostawało centrum polskiego życia. To tutaj funkcjonowały władze Polskiego Państwa Podziemnego oraz istniały prężnie działąjące struktury konspiracji wojskowej.

Dr Kazimierz Krajewski: Podpułkownik dypl. Maciej Kalenkiewicz „Kotwicz” – współtwórca idei cichociemnych

Podpułkownik Maciej Kalenkiewicz, w okresie okupacji posługujący się pseudonimami „Kotwicz”, „Jan Kotwicz”, „Maciej” i „Bóbr” – urodził się 1 lipca 1906 r. w Pacewiczach (pow. Wołkowysk, woj. białostockie – obecnie Białoruś) w rodzinie ziemiańskiej, od pokoleń związanej z Kresami Północno-Wschodnimi.

Dr Robert Spałek: Polski rock lat 80. i teoria tzw. wentyla bezpieczeństwa

Wedle prezentowanej często w mediach teorii „wentyla bezpieczeństwa” przyzwolenie komunistów na masową popularyzację rocka miało na celu przekierowanie uwagi i zaangażowania młodzieży z polityki na rozrywkę, łącznie z inspirowaniem jej uczestnictwa w subkulturowym buncie (np. festiwal w Jarocinie).

Dr Tomasz Łabuszewski: Polskie powstanie antykomunistyczne

Powstanie to – jak głosi słownik PWN – „zbrojne wystąpienie narodu lub jakiejś grupy w obronie swojej wolności”.

Dr hab. Patryk Pleskot: Szpiedzy czy dyplomaci? Kontrwywiad PRL wobec zachodnich ambasad w Warszawie

Tropienie wywiadowczej działalności zachodnich placówek dyplomatycznych zaliczało się do podstawowych zadań PRL-owskich służb specjalnych. Szczególne zainteresowanie komunistycznego kontrwywiadu budziły bez wątpienia placówki amerykańska, brytyjska, zachodnioniemiecka i francuska.

Dr Robert Spałek: O totalitaryzmie i komunistach w PRL

O naturę sytemu panującego w Polsce w latach 1944–1989 wciąż trwają spory, a konkluzje pozostają niejednoznaczne. Jedno z podstawowych pytań brzmi: czy nad Wisłą zaprowadzono po wojnie system totalitarny, a jeśli tak, to jakie były cezury jego trwania?