E-Księgarnia
W piątek 24 listopada 2023 r. na dziedzińcu Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce została otwarta wystawa „Kedyw. Miecz i Tarcza Armii Krajowej”, przygotowana przez warszawski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej.
Ekspozycję otworzyli dr Tomasz Łabuszewski, dyrektor Oddziału IPN w Warszawie, jeden z autorów wystawy i Janusz Kotowski, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce.
Po wernisażu, podczas którego dr Tomasz Łabuszewski wygłosił krótki wykład poświęcony działalności Kedywu AK, w sali kinowej muzeum odbyła się projekcja filmu dokumentalnego „Armia Krajowa. Armia inna niż wszystkie”. Dokument został wyprodukowany przez Oddział IPN w Warszawie.
Wystawę będzie można oglądać przez dwa tygodnie. Zapraszamy.
***
W 2023 r. przypada 80 rocznica powołania Kierownictwa Dywersji (Kedywu) Armii Krajowej.
Rozkazem z 22 stycznia 1943 r. o „uporządkowaniu odcinka walki czynnej” gen. Stefan Rowecki „Grot” powołał wydzielony pion walki bieżącej, który wchłonął dotychczas funkcjonujące organizacje i komórki Armii Krajowej, m.in.: Związek Odwetu, Wydzieloną Organizację Dywersyjną Wachlarz, Organizację Specjalnych Akcji Bojowych „Osa”. Kedyw zajmował się prowadzeniem działań partyzanckich, akcji sabotażowo dywersyjnych, wywiadem, szkoleniem kadr dowódczych i żołnierzy oraz produkcją broni i materiałów wybuchowych.
Kierownictwo Dywersji działało na poziomie Komendy Głównej oraz na szczeblach obszarów, okręgów i obwodów Armii Krajowej. Pierwszym dowódcą Kedywu był płk August Emil Fieldorf „Nil”, a po 1 lutego 1944 r. zastąpił go ppłk Jan Mazurkiewicz „Radosław”.
Na 24 planszach wystawy przedstawionych jest 18 najważniejszych lub najbardziej spektakularnych akcji wykonanych przez oddziały Kedywu Komendy Głównej oraz Komendy Okręgu Warszawskiego, rola kobiet w organizacji, udział jednostek Kedywu w Powstaniu Warszawskim oraz tragiczny los żołnierzy ukaranych przez komunistyczne „sądy” za ich patriotyczną i ofiarną działalność w okresie okupacji niemieckiej oraz działalność w konspiracji antykomunistycznej.
Wystawa obejmuje jedynie wycinek działalności bojowej oddziałów Kedywu AK. Dorobek walki bieżącej prowadzonej przez Kedyw AK i poprzedzających go struktur Związku Walki Zbrojnej na terenie całej okupowanej Polski to około 700 wykolejonych transportów kolejowych, 40 wysadzonych mostów, 4 tys. zniszczonych samochodów, 120 spalonych magazynów, 19 tys. uszkodzonych wagonów kolejowych, blisko 6 tys. zamachów na funkcjonariuszy niemieckiego aparatu władzy okupacyjnej oraz 25 tys. działań sabotażowych.
Autorzy wystawy: dr Tomasz Łabuszewski, Jacek Persa
Współpraca: Edyta Gula, Magdalena Poręba, Andrzej Kryński
Nadzór produkcyjny: Sławomir Stępień
Koncepcja plastyczna i skład: Katarzyna Dinwebel
Redakcja i korekta: Ingeborga Jaworska-Róg
Recenzja: dr Kazimierz Krajewski
Produkcja: Druk wielkoformatowy Paweł Ciepielewski